Truyện ngắn Nga.
Ngày 16 tháng Mườimột năm 1913, Anna Firsova nữ chủ nhân ngôi nhà cho thuê trên đường Letchourovthành phố Saint Pétersbourg tới đồn cảnh sát phường. Người tiếp bà ta, trung úyBoris Yarochenko không hề ngạc nhiên khi thấy Anna. Ngôi nhà khá tồi tàn của bàthường do những người không mấy tử tế thuê mướn làm nơi trú chân. Bà đã tam tứphen tới đồn trình báo về những kẻ nghi là bất lương hoặc phản loạn chống chếđộ Sa hoàng. Đặc biệt hôm nay bà Anna tỏ vẻ rất lo lắng.
- Hắn mướn phòng số11 từ hai tháng nay. Xưng tên là Muller, quốc tịch Đức, nhưng chắc là ngườiNga… Bốn ngày nay không thấy thò mặt ra ngoài, nhưng tôi biết chắc hắn có ởtrong phòng. Nhiều lần tôi thử mở cửa, nhưng cửa khóa trái.
Trung úy Boris dẫnhai cảnh sát tới ngay đường Letchourov. Đúng là cửa phòng 11 khóa từ bên trong.Không có cách nào khác, phải phá cửa…
Vừa thò mũi vào, cáccảnh sát viên đã bị một mùi kinh tởm xộc lên tận óc, trước mắt hiện ra cảnhtượng hãi hùng: trên chiếc giường dơ dáy, nằm thõng thượt cái xác đồ sộ nhưngcụt đầu của một người đàn ông bận comple. Lát sau, một cảnh sát nhìn thấy tronglò bếp cái đầu cháy thành than. Ngoài ra không có dấu vết gì: không giấy tờ tùythân, không tư trang, không quần áo nào khác ngoài bộ trên thi thể nạn nhân. Rõràng hung thủ đã dọn kỹ trước khi tẩu thoát. Và chuồn qua cửa sổ, tụt theo mángxối, nên phòng vẫn khóa trái.
Trung úy Boris biếtmình bị vướng vào một vụ khó gỡ. Theo thói quen nhà nghề, anh nhìn chiếc vestoncủa nạn nhân. Biết đâu đấy, có thể hung thủ quên không gỡ bỏ nhãn hiệu tiệmmay. Chuyện này thường hay xảy ra. Quả nhiên như thế thật. Trung úy Boris đọctrên túi áo trong dòng chữ: "Nikitine, thợ may. Saint Pétersbourg".Trung úy tìm địa chỉ trong sổ rồi lao tới. Nikitine là một ông già, mắt rấttinh tường nhanh nhẹn. Vừa trông thấy chiếc veston trung úy đưa ra, ông già nóingay:
- Tôi mới làm cáchđây hai tháng thôi. Chờ tôi coi sổ nghe!
Trong khi bác thợmay lúi húi tra sổ, trung úy Boris cầu trời ông ta đừng tìm phải cái tênMuller, rõ ràng đây là tên giả…
Nhưng một lần nữa,may mắn lại mỉm cười với trung úy. BácNikitine trở ra, chìa cuốn sổ:
- Đây rồi, trung úy.Người may bộ đồ này tên Vladimir Yakov, buôn bán xà bông ở Saint Pétersbourg.
Trung úy phấn khởirời tiệm may. Sau có vài giờ, cuộc điều tra của anh tiến triển như đi hia bảydặm. Bây giờ là lúc tìm hiểu kỹ về Yakov, tính cách nhân vật này có khi giúptìm ra hung thủ. Và lần thứ ba này, may mắn lại thuộc về trung úy. Gã Yakov, bamươi tuổi có tên trong sổ đen của cảnh sát. Hắn đã có tiền án về tội trộm cắpvà hành vi trái đạo đức với thanh niên. Hồ sơ có hình nhưng tiếc rằng không cóvân tay. Vì hồi lập hồ sơ, chưa có quy tắc phải lấy vân tay. Hôm sau, trung úyYarochenko nhận được biên bản của bác sỹ pháp y, xác nhận các ý tưởng của anh:nạn nhân khoảng ba mươi, không có dấu vết gì đặc biệt ngoài chiếc sẹo nhỏ bênđùi trái…
Trung úy triệu bàValentina Yakov, mẹ người bán xà bông tới văn phòng. Bà mặc đồ đen gần như ngãphịch xuống ghế, rút khăn chấm chấm hai mắt. Trung úy muốn tránh cho bà khỏicơn thử thách quá nặng nề: tới nhà xác để nhận mặt cái xác không đầu. Vả lại,bà già làm sao nhận ra nổi?
Anh hỏi:
- Theo bà, con traibà có dấu vết gì đặc biệt không?
Bà Yakov không chầnchừ:
- Có, một vết sẹotrên đùi trái. Tự gây ra từ hồi nhỏ xíu.
Vậy là không còn nghi ngờ gì nữa. Trung úy Yarochenko ngỏ lời chia buồn cùng bà mẹkhốn khổ. Định hỏi vài câu, nhưng lại thôi, để sau sẽ hỏi. Việc khó khăn nhấtđã làm xong, nếu vận may vẫn còn chắc sẽ gỡ ra hết trong thời gian ngắn. Nhưngtrung úy không ngờ tới những chuyện sẽ xảy ra tiếp. Cho tới giờ, anh toàn gặpmay, ít ra là có vẻ may. Từ lúc này trở đi, anh sẽ gặp hết bất ngờ này tới ngạcnhiên khác…
Đầu tiên là cuộcviếng thăm của Mikhail Golovine ngay sáng hôm sau. Mikhail Golovine nhỏ thó,dáng vẻ tầm thường. Trung úy tiếp ông tại văn phòng sau khi biết ông định nóivề vụ Yakov. Ông mở đầu với giọng nhỏ nhẹ:
- Thưa trung úy, tôitới để hỏi xem có thể xin một văn bản chính thức chứng nhận nạn nhân đúng làVladimir Yakov?
Boris tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Tôi tin chắc nhưvậy. Sao ông lại hỏi thế?
Mikhail Golovine vẫnnhỏ nhẹ:
- Tôi là đại điệncông ty bảo hiểm “Phượng Hoàng". Ông thấy đấy, chúng tôi phải có chứngthực đó mới chi tiền. Số tiền rất lớn.
Trung úy cảm thấycông trình anh xây tưởng là chắc chắn hóa ra lại có vết nứt.
-Số tiền lớn lắm à?
-Phải. Cách đây ba tháng, ông Yakov đăng ký bảo hiểm nhân thọ 250.000 rúp, nhânđôi nếu bị chết bất đắc kỳ tử, nghĩa là 500.000 rúp. Người thụ hưởng là bà mẹ,tên Valentina Yakov. Đầu óc trung úy rối tung. Phải chăng sự thật lại phức tạp,lại khủng khiếp hơn anh tưởng đến vậy sao?
Nạnnhân không phải là người anh đã phát hiện sao?
Nhữngtình cờ mà anh cho là vận may: nhãn hiệu trên áo veston, tên người ghi trongsổ…chẳng lẽ chỉ là những dấu vết ngụy tạo đề đánh lạc hướng?
Nếuvậy, Yakov không phải là nạn nhân đáng thương mà lại là hung thủ đáng trừngtrị… Có lẽ vì vậy nên hung thủ phải chặt đầu nạn nhân và thiêu cháy để phitang…
Nhưngbà già Yakov nói trên đùi trái có vết sẹo. Một ý nghĩ khủng khiếp thoáng hiệntrong đầu viên trung úy.
Không!Đời nào bà ta bịa chuyện để lĩnh 500.000 rúp! Người mẹ khóc thương con thảmthiết như vậy chắc không đang tâm giết con. Nếu thế thì thật quái gở. Nhưngtrên đời này vẫn có những quái vật đấy chứ!…
Dùsao, ngay lúc này trung úy chưa thể nói gì với đại diện công ty bảo hiểm, chỉtuyên bố ngắn gọn: cuộc điều tra đang tiếp tục. Đang tiếp tục, hay đang bắt đầutừ con số không thì đúng hơn. Boris thấy cần hỏi Valentina đôi điều…
Bàgià ngụ trong căn nhà nhỏ ven đô Saint Pétersbourg. Từ xa, trung úy thấy bàngồi trên bực cửa. Tự nhiên không hiểu vì sao, anh rón rén nấp sau hàng ràotiến tới gần. Khi biết đã có thể nhìn được rõ, anh dướn người lên đảo mắt vàthấy tim giật thót: bà mẹ tội nghiệp vừa tủm tỉm cười. Phải, cười với vẻ khoáitrá…
Đúnglúc đó thì phát hiện ra Boris, bà già giật mình, rút vội chiếc khăn trong túi.Khi Boris tới bên, mặt bà già đã đầm đìa nước mắt. Bà hỏi trung úy bằng giọngcủa người hấp hối:
-Trung úy đã tìm ra hung thủ rồi chứ?
Borisđáp với giọng cục cằn ngoài ý muốn:
-Chưa. Kể tôi nghe về bạn bè của con bà!
Valentinakhó nhọc kể:
-Vladimir kín lắm. Ít chuyện trò với mẹ. Tôi chỉ biết nó thường hay lui tới mộtphòng tắm hơi kiểu Phần Lan ngay gần nhà nó và kết bạn ở đó…
Trungúy không khai thác được gì hơn, bỏ về. Trong bụng cảm thấy nhẹ nhõm: hướng điềutra phải thay đổi, Valentina đúng là con quái vật đã giết hoặc có thể đã thuêgiết con trai để lĩnh tiền bảo hiểm. Giờ đây, anh phải tìm ra kẻ đã thực thi vụán mạng ghê tởm này, mụ già Valentina rõ ràng không thể tự tay hành quyết thằngcon. Sự tàn nhẫn quái vật dù sao cũng có giới hạn.
Chủphòng tắm hơi tỏ vẻ khó chịu ra mặt khi cảnh sát tới.
-Cơ sở này rất đàng hoàng. Khách của tôi toàn những vị đáng kính trọng.
Trungúy liếc mắt nhìn qua cơ ngơi tồi tàn, không như chủ nó vừa vỗ ngực khoe. Nhưnganh không quan tâm chuyện này.
-Kể tôi nghe về Yakov. Ông biết người đó chứ?
Giámđốc phòng tắm hơi mỉm cười cáo lỗi:
-Ông ta là khách hàng thật, nhưng tôi khó lòng cung cấp được gì nhiều về ông ấy…Ông Brodski may ra có thể. Hai người thường cùng tới đây một lúc. Mà hình nhưông ta hiện đang ở đây.
Vàiphút sau, trung úy Boris gặp Brodski, chừng ba mươi tuổi, rất to con.
-Vâng, tôi vẫn còn nhớ. Cách nay ba tháng chúng tôi gặp nhau tại đây. Kết bạnvới nhau cho tới bữa tôi nổi giận. Vừa tắm xong, Yakov nhìn tôi bằng cặp mắtrất kỳ, rồi bảo: "Hay thật kìa, thân hình hai chúng mình sao giống nhaunhư đúc thế này. Nếu chặt cụt đầu, chắc không thể phân biệt nổi”. - Brodski lúngtúng nói tiếp - Tôi nghĩ… Yakov có những ý tưởng không lành mạnh, hơn nữa, cóvẻ thuộc vào loại…Tôi bảo anh ta đừng bắt chuyện với tôi nữa, và sau đó hìnhnhư anh ta không quay lại đây nữa thì phải…
Giámđốc phòng tắm có vẻ choáng váng khi nghe về vụ đồi phong bại tục xảy ra ngaytrong cơ sở của ông ta:
-Xin cam đoan với trung úy đây là lần đầu tiên tôi nghe có chuyện như vậy…
Borisbực mình dẹp ngay thói ba hoa của ông chủ. Một lần nữa, phải làm lại từ đâu.Như vậy Yakov không phải là nạn nhân một gã đâm thuê giết mướn do mẹ hắn trảcông. Chính hắn đã xuống tay, chính hắn là tên sát nhân quái vật, nó đã rắp tâmbỏ ra nhiều tháng để kiếm ra người có thân hình giống hệt nó.
- Tuy vẫn cómột chi tiết đáng ngờ: chiếc sẹo trên đùi trái. Khócó thể tin có sự trùng hợp kỳ lạ đó. Vậy xác chết không đầu trên đườngLetchourov là ai? Là Yakov hay là nạn nhân của Yakov?
Trungúy Boris chưa tìm được lời giải thì vài ngày sau có một bà già tới xin gặp. OlgaLarionova, trạc độ ngũ tuần, khá mau mồm miệng:
-Thưa trung úy, tôi rất lo. Về thằng cháu Ivan Laronov, mồ côi bố mẹ. Tôi là dìnó, góa chồng, là người thân độc nhất của nó. Tôi cư ngụ tại Matxcova. Ở Thủ đôđầy rẫy người ngoại quốc, mà thằng Ivan nhà tôi lại quá tin họ.
Trungúy cố gắng sắp xếp trật tự cho mớ ngôn từ đang cuồn cuộn tuôn ra:
-Khoan đã, cháu bà bao nhiêu tuổi?
- Hăm tám, thưatrung úy.
- Bà gặp lần mớinhất hồi nào?
- Cách đây ba tháng.Cháu tôi nói đi Saint Pétersbourg rồi bặt tin luôn… Tôi lo xa quá. Mà lại nhậnđược lá thư này nữa, càng lo dữ…
- Thư gì, thưa bà?
Bà khách rút trongxắc tay chiếc bì thư dán tem dày đặc:
- Thư tới đúng ngàytôi rời khỏi Matxcova. Gửi đi từ Paris
Trung úy không đáp,mở ra đọc: “Thưa dì kính mến, Cháu tới Paris
- Bà nhận đúng làchữ cháu bà chứ?
Olga vội đáp:
- Kể ra thì cũnggiông giống. Nhưng nó không bao giờ nói với tôi "Cháu yêu của dì"…Mấy lại cần gì phải viết "Như dì đã biết"? Dĩ nhiên tôi phải biết rõông anh tôi qua đời ở Paris
Trung úy thấy chỉcòn một câu hỏi:
- Bà có thấy cháu bàcó vết sẹo trên đùi trái không?
Bà Olga Larionovakhông do dự:
- Có. Hồi bảy tuổinó bị thủng đùi khi trèo cây. Trung úy Boris thở dài:
- Tôi rất buồn, thưabà. E rằng cháu bà không còn sống trên đời này nữa…
Gương mặt bà Olganhư chàm đổ. Giọng nghẹn ngào:
- Phải bắt tên giếtngười.
Boris rắn rỏi đáp:
- Vâng. Mong bà sẽtiếp tay. Bà gửi ngay tới Paris Paris
Olga gửi mọi giấy tờsang Paris
Họ chờ ba ngày ròngrã…
Cuối cùng, gã bán xàbông thành Saint Pétersbourg xuất hiện. Nhắm loại trừ mọi vấn đề có thể còn tồntại, trung úy Boris chờ tới lúc nó đến cửa ghise nhận lá thư vào tay mới tớitóm cổ. Nó phản đối quyết liệt:
- Tôi là IvanLaronov. Ông muốn gì?
Lúc trông thấy tấmhình trên tay trung úy, nó biết mình thua rồi. Mấy phút sau Vladimir Yakov khaitrong đồn cảnh sát trên đường Louvre:
- Tôi cần tiền. Nghĩra cách giết ai đó nhưng giả làm như người bị giết là tôi. Trước đó tôi đăng kýbảo hiểm để bà già lĩnh. Lần thứ nhất. định thử với thằng cha gặp tại phòng tắmhơi nhưng nó tỏ vẻ đề phòng. Sau đó tôi gặp Ivan Laronov trong quán café. Tôithấy ngay nó rất ngây ngô, nhất là lại giống tôi y hệt về thân hình. Yakovngưng một lát trước khi tả lại lúc nó xuống tay giết Ivan.
- Một buổi chiều,tôi đổ votka cho nó uống trong phòng tôi. Sau một giờ nó xỉn như chết, vì khôngbiết uống rượu. Tôi cứa cổ, rồi…
Hung thủ ngưng bặt,rồi khai tiếp:
- Tôi mặc cho Ivanbộ đồ của tôi. Kiểm tra kỹ trên người nó có dấu vết gì đặc biệt không, và pháthiện vết sẹo trên đùi trái. Khi rời phòng, tôi tời gặp bà già nói rõ chi tiếtđó, như vậy khỏi ai nghi ngờ khi nhận dạng xác chết.
Giờ đây nội vụ đãsáng tỏ. Mụ già Yakov đồng lõa với thằng con giết người. Vì thế nên Boris mớibắt gặp mụ mỉm cười, nụ cười từ 500.000 rúp do án mạng mang về cho chúng. VladimirYakov kết thúc lời khai:
- Ivan Laronov đã cólần kể với tôi về khoản thừa kế đang chờ nó ở Paris
Trung úy BorisYarochenko chia tay các đồng nghiệp Pháp, phần việc còn lại do người Pháp giảiquyết tiếp. Anh chỉ còn một nhiệm vụ cuối cùng: trở về Saint Pétersbourg tómgáy mẹ Yakov.
Một tuần sau khihoàn tất công vụ, trung úy Boris Yarochenko đã tưởng thế là xong, không ngờ lạicó thêm việc mới: báo cho Valentina Yakov biết tin con trai mụ đã tự sát ngayđêm bị bắt, bằng cách nuốt chửng món hàng mẫu mới nhất của nó: một cục xà bông,bên trong gã giấu sẵn một ống cyanua.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét